قدم به قدم تا ثبت برند و علامت تجاری
واژه برند در زبان فارسی شبیه معادل انگلیسی آن به کار به برده می شود. در واقع میتوان به زبان ساده تر بگوییم که مفهوم آن در هر طرح، نماد یا هر ویژگی دیگری که یک خدمت یا محصول خاص را معرفی کند، نهفته است. اولین نکته ای که پس از شنیدن این کلمه از ذهن ما عبور می کند محصولات و خدمات مشابهی است که با نام به خصوصی از رقیبان متمایز شده اند.
بسیاری از افراد در جامعه با چهارچوب های ذهنی متفاوت، احساسات منحصربه فرد و همینطور شرایط زندگی اجتماعی گوناگون، بازارهای هدف محصولات و خدمات را نشانه می روند و در واقع کاملا به جاست که بگوییم برندها با تداعی کردن معانی مختلف و متمایز، برنده های اصلی این میدان هستند.
هر کالا یا خدمات با نام تجاری منحصر به فرد خود می تواند احساسات دیداری، شنیداری و مفهومی ملموسی را در ذهن و قلب افراد جامعه برانگیخته کند. در واقع بسیاری از افرادی که در حوزه های اقتصادی فعالیت دارند، در اولین قدم پس از ثبت شرکت، به فکر ثبت برند و علامت تجاری خود می افتند.
یک برند موفق، ارزش و اعتبار یک بنگاه اقتصادی را در نظر مخاطبان و مشتریان قدرتمندتر می کند. در واقع یک ماهیت اجتماعی موفق باعث می شود تا مخاطبان نسبت به آن احساس مالکیت داشته باشند.
مصرف کنندگان کالا یا خدمات به هنگامی جذب یک برند می شوند که به دنبال کیفیت بالا، ریسک کمتر و آرامش خاطر برای سپردن مسئولیت باشند. پس برای اعتماد سازی و ایجاد یک تعهد منجر به وفاداری، نقش برند بسیار پر رنگ است.
ثبت برند چگونه است؟
فرایند ثبت برند و علامت تجاری ممکن است گاهی سخت و طولانی به نظر بیاید اما این اطمینان را به شما می دهیم که طی کردن این مراحل قانونی پیچیده نیست. در ادامه سعی می کنیم با بیان جزئیات بیشتر مسیر این راه را روشن تر سازیم.
تصور کنید سال هاست افرادی از محصولات یا خدمات شما بهره مند هستند، اما به علت اینکه شما نام تجاری ثبت شده ای به صورت قانونی ندارید، شخص دیگری به راحتی توانسته از حسن شهرت شما در جهت منافع اقتصادی خود استفاده نماید. پس در اولین قدم توصیه می کنیم تا به صورت قانونی به نام و نشان خود رسمیت ببخشید. هر روزه تعداد بسیاری اظهارنامه برای ثبت برند به اداره مالکیت معنوی ارائه و ارسال می شود. با توجه به محدودیت تعداد کارشناسان این اداره، ممکن است روند بررسی درخواست شما طولانی باشد. پس صبور باشید و توصیه های کارشناسان را به دقت بررسی نمایید.
مراحل ثبت برند
پس از اینکه متناسب با فعالیت اقتصادی خود (طبقه مشخص)، برند و نام تجاری دلخواه را انتخاب کردید می بایست از گزینه های پیشنهادی خود استعلام بگیرید تا مطمئن شوید این علامت تجاری از قبل به ثبت نرسیده است. در نظر داشته باشید امکان ثبت برند برای نام های تکراری و یا حتی مشابه با نام برندهای مطرح وجود ندارد. چرا که این موضوع ممکن است سبب گمراهی افراد جامعه شود. پس با سعه صدر و طی مدت زمان نام های پیشنهادی تان را بررسی و انتخاب کنید.
همچنین پیرامون انتخاب نام نکاتی وجود دارد. در نظر داشتن این موضوعات به شما کمک می کند تا در انتخاب نام برند و علامت تجاری خود موفق تر عمل کنید. در ادامه به شرح و تفضیل این موارد می پردازیم.
مطابق با ماده پنج قانون ثبت علامت هایی که در ذیل به آن ها اشاره می کنیم ممنوع است. همچنین نام برند و علامت تجاری باید مطابق با قوانین و مصالح کشور بوده و خلاف عرف، اخلاق حسنه و عفت عمومی جامعه نباشد.
این علامت ها ممنوع هستند:
- پرچم رسمی کشور ایران و علامت یا آرم های اختصاصی دولت ایران
- علامت هلال احمر
- پرچم های منتسب به ایران و یا آن هایی که از سوی دولت رسمی منع شده اند
- علامت تجاری موسسات رسمی مانند صلیب سرخ، رجا، همراه اول و …
- علائمی که مخل قوانین انتظامی و عفت جامعه است
- واژه های عام
- انواع صفت ها، مانند صفت شیرین، خوشمزه و …
- علائم گمراه کننده و مغایر با مفهوم برند اعلام شده
- تشابه بسیار زیاد دو برند به صورتی که تمایز و تشخیص آن ها از هم مشکل باشد
- علائمی که عینا به شکل گمراه کننده مشابه نام تجاری برای همان نوع کالا، اما متعلق به شخص دیگری باشد.
- علائمی که قبلا به نام شخص دیگری ثبت شده و یا شخصی مقدم بر فرد درخواست ثبت داده باشد
- علائمی که شامل علائم اعلام شده در ماده شش کنوانسیون پاریس باشند
- علائمی که شامل مشخصات جفرافیایی گمراه کننده و نادرست باشند
طبقه بندی بندی ثبت برند چیست و به چه صورت تعریف شده است؟
پس از انتخاب نام برند و علامت تجاری، میتوان گفت بخش بسیار مهم شروع فرایند، مربوط به انتخاب طبقه صحیح است. حائز اهمیت است که شما حتما طبقه بندی مرتبط و متناسب با برند را باید با توجه به مجوز فعالیت خود انتخاب نمایید. بدین صورت که در طبقه بندی علامت تجاری، طبقات یک الی 34 مربوط به کالاها و محصولات می باشد. همچنین طبقات 35 الی 45 مربوط به خدمات است.
کالاها و محصولات:
طبقه۱- مواد شیمیائی مورد استفاده در صنایع مختلف مانند علوم، عکاسی، کشاورزی، باغبانی و جنگلبانی، غذایی و … .
طبقه۲- رنگ ها، روغن جلاها، لاک ها و تمامی مواد شیمیایی مرتبط با رنگ.
طبقه۳- ترکیبات سفید کننده و سایر مواد برای استفاده در رخت و لباس شوئی.
طبقه۴- روغن های صنعتی و نفتی و گریس ها، روان کننده ها و مواد مرتبط.
طبقه۵- مواد داروئی، پزشکی و دامپزشکی و ترکیبات بهداشتی.
طبقه۶- فلزات معمولی و آلیاژهای آن ها، مواد ساختمانی فلزی.
طبقه۷- ماشین ها و ماشین آلات و انواع موتورهای صنعتی و کارگاهی.
طبقه۸- ابزار آلات و وسایل دستی، کارد و قاشق و چنگال، اسلحه کمری، تیغ ها.
طبقه۹- تجهیزات علمی، مسافت یابی، مساحی، الکتریکی، عکاسی، سینمائی، بصری، وزن کردن، اندازه گیری، علامت دادن، بازرسی و چک کردن، نجات از مرگ، ابزارهای کمک آموزشی و … .
طبقه۱۰- دستگاه ها و وسایل جراحی، پزشکی، دندان سازی و دامپزشکی.
طبقه۱۱- دستگاه های مخصوص روشنائی، گرمایشی، مولد بخار، آشپزی (طبخ)، تبرید (سردکننده)، خشک کن، تهویه، تأمین و ذخیره آب و اهداف و مصارف بهداشتی.
طبقه۱۲- خودروها، دستگاه های حمل و نقل زمینی، هوائی یا آبی
طبقه۱۳- سلاح های گرم، مهمات و پرتابه ها (موشک، راکت، خمپاره و غیره)، مواد منفجره، مواد و وسایل آتش بازی.
طبقه۱۴- فلزات گرانبها و آلیاژهای آن ها و کالاهای ساخته شده یا روکش شده از آن ها که در طبقات دیگر ذکر نشده اند، جواهرات، سنگ های قیمتی، وسایل ساعت سازی و زمان سنجی.
طبقه۱۵- آلات موسیقی
طبقه۱۶- کاغذ، مقوا و کالاهای ساخته شده از آنها.
طبقه۱۷- لاستیک، گوتا پرچا (نوعی کائوچو)، صمغ، پنبه نسوز، میکا و کالاهای ساخته شده از این مواد.
طبقه۱۸- چرم و چرم مصنوعی و کالاهای ساخته شده از این مواد.
طبقه۱۹- مصالح ساختمانی (غیر فلزی).
طبقه۲۰- مبلمان، آئینه ها و قاب های عکس و کالاهای ساخته شده از چوب.
طبقه۲۱- ظروف خانگی یا وسایل آشپزخانه و ظروف مرتبط.
طبقه۲۲- طناب ها، ریسمان، تورها، چادرها، سایبان ها، برزنت ها (تارپولین)، بادبان ها، ساک ها و گونیها و کیسهها.
طبقه۲۳- انواع نخ و رشته برای مصرف نساجی.
طبقه۲۴- مصنوعات نساجی و پارچه ای.
طبقه۲۵- پوشاک، پاپوش (کفش)، پوشش سر.
طبقه۲۶- انواع پارچه توری و گلدوزی، روبان ها و قیطان ها، دکمه ها، قلاب ها، قزن قفلی ها، سوزن ها و سوزن ته گردها و سوزن خیاطی،گل های مصنوعی.
طبقه۲۷- فرش ها، قالیچه ها، پادری ها و مواد مخصوص پادری ها، حصیرها، لینولئوم و مواد دیگر برای پوشش کف های موجود، قالیچه ها و شیشه های تابلوئی (غیر پارچه ای).
طبقه۲۸- انواع بازی ها و اسباب بازی ها، وسایل ورزشی.
طبقه۲۹- گوشت، گوشت ماهی، گوشت ماکیان و شکار، عصاره های گوشت، میوه ها و سبزیجات پخته شده، خنک شده، منجمد شده و به صورت کنسرو، انواع ژله، مرباجات و کمپوتها، تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی، روغن های خوراکی و چربی های خوراکی.
طبقه۳۰- قهوه، چای، کاکائو، و قهوه مصنوعی، برنج، پیوکا و ساکوز (نشاسته، نیوک و نشاسته ساگو)، آرد و فرآورده های ساخته شده از غلات، نان، نان شیرینی، شیرینی ها، یخ های خوراکی، عسل، ملاس، شکر، مخمر، پودر شیرینی پزی، نمک، خردل، ادویه، سرکه، انواع سس (چاشنی ها)، یخ و بستنی.
طبقه۳۱- غلات، محصولات کشاورزی، باغداری و جنگلی، حیوانات زنده، میوه و سبزیجات تازه، بذرها، گیاهان طبیعی و گل ها، مواد غذائی مختص حیوانات، مالت (جوانه جو).
طبقه۳۲- ماءالشعیرها، آب های معدنی و گازدار و سایر نوشابه های غیرالکلی، آب میوه ها و نوشابه های میوه ای، شربتها و سایر فرآورده ها برای ساخت نوشابه ها.
طبقه۳۳- مشروبات الکلی که محصولات این طبقه جهانی بوده و در ایران قابل ثبت نیستند.
طبقه۳۴- توتون، اقلام دخانی، کبریت ها.
خدمات
طبقه۳۵- تبلیغات، مدیریت کسب و کار، مدیریت بازرگانی و تجاری، عملیات دفتری و اداری.
طبقه۳۶- بیمه، امورمالی، امور پولی، امور مربوط به املاک و مستغلات.
طبقه۳۷-ساختمانسازی، تعمیرات و خدمات نصب.
طبقه۳۸- مخابرات از راه دور.
طبقه۳۹- حمل و نقل، بسته بندی و انبار سازی کالاها، ترتیبات مسافرت.
طبقه۴۰- عمل آوری مواد
طبقه ۴۱- آموزش و پرورش، ارائه آموزش و کارآموزی، تفریح و سرگرمی، ورزش و فعالیت های فرهنگی.
طبقه۴۲- خدمات علمی و فن آوری و پژوهشی و طراحی مربوطه، خدمات مربوط به تجزیه و تحلیل صنعتی و پژوهشی، طراحی و توسعه نرم افزار و سخت افزار رایانه.
طبقه۴۳- خدمات مربوط به عرضه اغذیه و نوشیدنی، مسکن و محل اقامت موقت.
طبقه۴۴- خدمات پزشکی، خدمات دامپزشکی، مراقبت بهداشتی و زیبائی برای انسان ها و حیوانات، خدمات کشاورزی، باغبانی و جنگلداری
طبقه۴۵- خدمات حقوقی، خدمات امنیتی برای حفاظت از اموال و اشخاص، خدمات شخصی و اجتماعی ارائه شده به وسیله دیگران برای رفع احتیاجات افراد.
پس از انتخاب طبقه صحیح و متناسب با مجوز فعالیت به موضوع مدارک مورد نیاز برای ثبت علامت تجاری می پردازیم. اشخاص حقیقی و یا حقوقی و شرکت ها هر کدام با توجه به پیش نیازها و شرایط حال حاضر خود نیازمند مدارک مشخصی برای ثبت برند هستند.
مدارک مورد نیاز ثبت برند برای اشخاص حقیقی شامل موارد زیر است:
- کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه شخص یا اشخاص
- گواهی امضا
- کپی برابر اصل کارت بازرگانی (برای برندهایی که با نام لاتین به ثبت می رسند)
- کپی برابر اصل مجوز فعالیت (شامل جواز تاسیس، پروانه سخت، پروانه بهره برداری یا هرگونه جواز از نهادهای ذی صلاح و نظارتی)
- اطلاعات تماس، مکانی و پستی شخص یا اشخاص
مدارک مورد نیاز ثبت برند برای اشخاص حقوقی شامل موارد زیر است:
- کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه شخص یا اشخاصی که در ثبت شرکت دارای حق امضا هستند
- کپی اولین روزنامه رسمی ثبت شرکت
- کپی آخرین روزنامه رسمی ثبت تغییرات شرکت
- کپی برابر اصل کارت بازرگانی (برای برندهایی که با نام لاتین به ثبت می رسند)
- کپی برابر اصل مجوز فعالیت (شامل جواز تاسیس، پروانه سخت، پروانه بهره برداری یا هرگونه جواز از نهادهای ذی صلاح و نظارتی)
- اطلاعات تماس، مکانی و پستی شخص یا اشخاص
ثبت نام و شروع فرآیند ثبت برند:
شخص و یا اشخاص متقاضی می بایست از طریق سامانه مرکز مالکیت معنوی کشور اقدام به ثبت نام جهت ثبت برند مورد نظر خود نمایند. پس از بارگذاری اطلاعات مرتبط با گواهی امضا و فعال شدن حساب کاربری، می توانید اظهارنامه خود را تنظیم و به ثبت برسانید. توجه داشته باشید که اظهارنامه باید به دقت تنظیم و ثبت شود. بنابراین بهتر است از کارشناسان با تجربه در این حوزه، تقاضای راهنمایی و کمک کنید. در ادامه جهت تکمیل اظهارنامه برای ثبت علامت تجاری خود لازم است تصویری از نمونه برند خود را در ابعاد 6*6 میلیمتر در سامانه مالکیت معنوی بارگذاری نمایید. در مراحل بعدی درخواست شما توسط سه کارشناس اداره ثبت و رئیس اداره علائم تجاری بررسی شده و با اعلام اینکه پرونده فاقد نقص می باشد، تایید می گردد. همچنین لازم به ذکر است کلیه مراحل از طریق پیامک به اطلاع متقاضی می رسد.
پس از تشکیل پرونده، مورد تقاضای شما به اداره روزنامه رسمی کشور ارسال می گردد. در نوبت اول با پرداخت هزینه روزنامه رسمی، آگهی تقاضای علامت تجاری شما به چاپ می رسد.
بر طبق قانون ثبت در کشور، از تاریخ چاپ آگهی در مرحله اول، هر شخص ثالثی می تواند در فرصت 30 روزه اعتراض خود را نسبت به ثبت این علامت تجاری و با توضیحات مغایرت با حقوق مدنی خود، اعلام نماید. اگر در طی این مدت اعتراضی به ثبت نرسید، هزینه روزنامه رسمی در نوبت دوم نیز باید پرداخت شود تا مجدد آگهی به چاپ رسیده و برای متقاضی ارسال گردد.
در انتها، فرد متقاضی به همراه مدارک اعلام شده و یک نسخه از هر دو نوبت روزنامه رسمی، اظهارنامه و نمونه برند در ابعاد ذکر شده به اداره مالکیت معنوی مراجعه و سند برند خود را دریافت می نماید. توجه داشته باشید مهلت مراجعه جهت دریافت سند برند 30 روز می باشد و پس از آن اداره مالکیت معنوی مسئولیتی در قبال ثبت مجدد توسط شخص دیگر نخواهد داشت.
لازم به ذکر است پس از بررسی پرونده، در صورت صادر شدن اخطار رفع نقص در مدارک اعلام شده نظیر اظهارنامه، مدارک هویتی و یا موارد مطروحه، مهلت 30 روزه ای جهت رفع نواقص در نظر گرفته شده است. در غیر این صورت، اظهارنامه ثبت علامت تجاری متقاضی رد خواهد شد.
نکات پایانی پیرامون ثبت برند و علامت تجاری:
توجه داشته باشید که شماره تلفن همراه شخص متقاضی باید حتما به نام خود ایشان و فرد متقاضی به صورت رسمی و قانونی مالک خط تلفن باشد.
هر برند می تواند به صورت همزمان دارای یک یا چندین مالک حقیقی و یا حقوقی باشد. در این شرایط حتما باید مشخص شود هر شخص مالک چند درصد از برند تعیین گردیده است.
هر شخص و یا حقوقی می تواند به صورت مجزا صاحب یک یا چند برند متفاوت باشد.
مدت زمان اعتبار برندهایی که چه به صورت حقیقی و چه به صورت حقوقی در اداره مالکیت معنوی به ثبت می رسند ده سال می باشد. پس از ده سال مالک و یا مالکین، طی یک مدت زمان شش ماهه می توانند برای تمدید مالکیت خود اقدام نمایند. در غیر اینصورت، هر شخصی می تواند مجدد برند تمدید نشده را تحت مالکیت خود به ثبت برساند.
طبق قانون، علامت تجاری ثبت شده بین افراد قابلیت نقل و انتقال دارد.
مدت زمان تخمینی برای ثبت برند و علامت تجاری حداقل 45 روز می باشد.
اجازه استفاده از برند و علامت تجاری ثبت شده توسط افرادی به جز مالک آن برند، باید حتما به صورت قانونی به ثبت برسد.