به طور کلی به هرگونه پیمان‌شکنی و نقض عهد، خیانت در امانت گفته می‌شود که در قانون مجازات اسلامی جرم محسوب می‌شود. همچنین برای فرد یا افراد خیانتکار مجازات تعیین شده و از فرد خسارت‌دیده باید رفع خسران شود. در این مقاله به این موضوع یعنی خیانت کردن در امانت، مجازاتِ در نظرگرفته شده برای آن و نحوه مواجهه با این مشکل خواهیم پرداخت.
خیانت در امانت به چه معناست؟
در بحث خیانت در امانت، ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، موارد جرم خیانت کردن در امانت را شامل موارد زیر دانسته است:
- تصاحب مال امانت گرفته شده
- استفاده کردن از مالی که به امانت گرفته شده
- مخفی نمودن مال امانت گرفته شده و یا پنهان کردن آن از دسترس مالک مانند قبض، سفته، چک و نظایر آن
- از بین بردن مالی که به امانت گرفته شده
- خیانت کردن در امانت مرتبط با اموال تجاری، شرکت‌های تعاونی، موارد ثبت شده در سازمان اسناد و املاک و انحصار وراثت
- سوء استفاده از مهر و امضا و ضعف نفس اشخاص
بر این اساس خیانت در امانت را باید تصرف‌کردن و ممانعت فرد امین از پرداخت آنچه که به امانت نزد او سپرده‌گذاری شده و وی پرداخت آن چیز را تعهد نموده، دانست. به عاریه دهنده معیر و به عاریه گیرنده، مستعیر گفته می‌شود.
مجازات جرم خیانت در امانت
مجازات جرم خیانت کردن در قبال امانت بر اساس ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، حبس از ۶ ماه تا سه سال است. همچنین برای سوء استفاده از چک سفید امضا حدود یک تا سه سال حبس در نظر گرفته شده است.
این در حالی است که در سال ۱۳۹۹با تصویب قانونی در مجلس شورای اسلامی، پس از اثبات خیانت در امانت، جرم خیانت کردن در قبال امانت به جرمی قابل گذشت مبدل شده است.
لذا طبق این قانون، شاکی می‌تواند از شکایت خود منصرف شده، گذشت کند و فرد مجرم، مجازات حبس را متحمل نشود. بدین شکل که شاکی می‌تواند با حضور در شورای حل اختلاف و یا طی سایر مراحل بررسی شکایت از این جرم، رضایتش را اعلام نماید و شکایتش را پس بگیرد.
همچنین طبق قانون جدید در سال‌های اخیر میزان مجازات جرم خیانت کردن در قبال امانت به ۳ ماه تا ۱.۵ سال حبس کاهش پیدا کرده است.
مدارک لازم جهت شکایت خیانت در امانت
چنانچه متحمل خیانت فردی در مقابل امانت خود شده‌اید بهتر است با مشورت یک وکیل مجرب برای ثبت شکایت از آن فرد اقدام نمایید. برای انجام این کار به مدارک زیر نیاز دارید:
- مدرک سفید امضاء یا رسید و سند واگذار شده به فرد امانتدار
- طرح اظهارنامه و شکایت در زمینه جرم خیانت کردن در قبال امانت
- چند شهود جهت اثبات جرم صورت گرفته
- مدارک و اسنادی که نشانگر اطلاعات حقیقی به مراجع ذی نفع جهت آگاهی یافتن از حقیقت موضوع و ماجرا باشد.
نحوه شکایت از خیانت
جهت طرح و ثبت شکایت از جرم خیانت در امانت باید مراحل مختلفی را طی نمایید. در ادامه به این مراحل اشاره شده است. اما بهتر است برای تسریع کار و دقیق بودن پرونده شکایت حتما از یک وکیل خبره کمک بگیرید.
- حضور یافتن در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: جهت طرح شکایت خود و ثبت آن باید پروفایلی برای خود در سامانه ثنا بسازید. پس از ساختن پروفایل وارد آن شده و دادخواست خود را در سامانه ثنا ثبت نمایید.
- ارائه دادخواست: در این مرحله باید فرم شکایت خود از فرد مرتکب جرم را پر کنید. بهتر است به منظور نداشتن اشتباه و سرعت‌بخشی به روند بررسی شکواییه خود از یک وکیل کمک بگیرید.
وکلایی که در زمینه فعالیت داشته‌اند به شما کمک خواهند کرد تا متن کامل و دقیقی را برای شکواییه آماده کنید. فراموش نکنید که مدارک‌تان را همراه داشته باشید و به وکیل خود ارائه دهید تا راهنمایی کاملی دریافت نمایید.
- ارجاع شکواییه خود به مراجع ذی صلاح: در این گام بایستی مدارک خود را با دادخواست‌تان ارائه نمایید. دفتر خدمات الکترونیک قضایی موظف است در طی مدت زمان معینی دادخواست شما و پیوست‌اش را به مراجع ذی صلاح، ارسال نماید.
نکته مهم: چنانچه چیز ارزشمندی اعم از مال یا اشیاء و غیره را نزد فردی به امانت می‌گذارید یا حتی خودتان از کسی چیزی را به امانت می‌گیرید حتما قرارداد قانونی بنویسید و این کار را در حضور یک شاهد انجام دهید.
نحوه رسیدگی به جرم خیانت کردن در امانت
همانطور که در سطور بالا اشاره شد خیانت در امانت به معنای آن است که به فردی هر آنچه که ارزشمند باشد را امانت دهند و او در نگهداری آن چیز کوتاهی نماید. همچنین ممکن است این فرد بدون کسب اجازه از صاحب مال از مورد امانت سپرده شده استفاده کند یا آن را معیوب نموده و مورد امانت را کامل از بین ببرد.
در هر صورت پس از ثبت شکواییه خود از این فرد در زمینه جرم خیانت کردن در قبال امانت باید مراحلی طی شود تا حکم نهایی صادر و به شما اعلام گردد.
- هر دو طرف معیر و مستعیر بهتر است مشکل خود را در شورای حل اختلاف حل نمایند. در این شورا جلساتی گذاشته می‌شود و هر دو طرف دعوا باید حضور پیدا کرده و فرد شاکی، شکواییه خود را مطرح کند یا در صورت گذشت آن را پس بگیرد.
- چنانچه دو طرف معیر و مستعیر صلح نکنند و یا پیگیر جلسه نباشند، پرونده به شکل خودکار به دادسرا ارسال می‌گردد.
- پس از ارسال مدارک به دادسرا، دادگاه با در اختیار داشتن مدارک موجود و ضمن بررسی شواهد، مدارک و اسناد شهود، جرم را به طور کامل بررسی می‌کند. چنانچه جرم اثبات گردد با در نظرگرفتن شدت جرم مدت زمان حبس معین خواهد شد (که بین ۳ ماه الی ۱.۵ سال می‌تواند باشد).
توجه داشته باشید چنانچه اسناد، مدارک و شواهد شما به میزان کافی مستند و موثق نباشند و یا شاکی پرونده اعلام رضایت نماید، دادسرا پیگیری پرونده مذکور را متوقف خواهد کرد.
از مجازات خیانت کردن در امانت آگاه باشید
در این مقاله کوشیدیم شما را با موضوع خیانت در امانت، مدارک لازم جهت شکایت از فرد خیانتکار، نحوه ثبت شکواییه و شیوه پیگیری شکایت از این جرم آشنا نماییم. برای تسهیل پیگیری شکایت خود در این زمینه توصیه می‌کنیم از وکلای پرونده‌های خیانت کردن در امانت کمک و راهنمایی دریافت نمایید.
هلدینگ افریقا با در اختیار داشتن وکلای مجرب یکی از بهترین مراکز پیشگیری و مجازات جرم‌هایی از قبیل خیانت کردن در امانت است که می‌توانید با مراجعه به این هلدینگ یا برقراری ارتباط با کارشناسان از طریق راه‌های ارتباطی در این زمینه مشورت نمایید.
